राष्ट्रिय अनुसन्धान विभाग प्रमुखको दौडमा जोशी र कार्की, 'पहुँचवाला वा अब्बल'?

काठमाडौं । प्रधानमन्त्री कार्यालय मातहतमा रहेको देशको एकमात्र गुप्तचर संस्था राष्ट्रिय अनुसन्धान विभागका प्रमुख ( मुख्य अनुसन्धान निर्देशक) हुतराज थापा यही भदौ महिनामा अनिवार्य अवकाश जाँदैछन् ।

विभागमा मुख्य अनुसन्धान निर्देशकको ३ वर्षे सेवा अवधिका कारण प्रमुख थापा भदौको २९ गते अवकाश जाँदै गर्दा उनकै ब्याचका अन्य दुई अतिरिक्त मुख्य अनुसन्धान निर्देशकहरु प्रमुख बन्ने दौडमा रहेका छन् । २०५२ सालमा वर्तमान प्रमुख थापासँगै अनुसन्धान विभामा प्रवेश गरेका कन्चनपुरका ओम प्रकाश जोशी र जुम्लाका टेकेन्द्र कार्की मुख्य अनुसन्धान निर्देशकका लागि दाबेदार हुन् । जोशी हालका गृहमन्त्रीका नातेदार हुन् भने कार्की जुम्लाका आम व्यक्ति हुन् । जोशी निकै पहुँचवाला मानिन्छन् ।

विभागको प्रमुखको दाबेदार मानिएका विवादरहित कार्की इन्टेलिजेन्स शाखा र प्रदेश समन्वय विभागका प्रमुख छन्  भने  जोशी प्रशासन विभागका कार्यरत छन्।देशका विभिन्न भागमा निर्वाध रूपमा विदेशी जासुस एजेन्सी छिरेको र स्वदेशका गुप्तचरी सूचनाको चुहावटलाई नियन्त्रण गर्न र २०८४ भित्र सम्पन्न हुने विभिन्न तहका निर्वाचन सुरक्षासँग पनि नियुक्तिले सरोकार राख्ने स्रोत बताउँछ ।

२ हजार २६५ कर्मचारी रहेको राष्ट्रिय अनुसन्धान विभागमा कार्की एक सरल र अब्बल अधिकारीका रूपमा चिनिन्छन। कार्की हालसम्म विवादमा मुछिएका छैनन् भने उनले संगठन हाक्ने जिम्मेवारी पाए संगठन चलायमन हुने बताइन्छ।

देशको एकमात्र गुप्तचरी सेवालाई मजबुत बनाउन र  त्यसको संवेदनशीलतालाई दृष्टिगत गर्दै आगामी अनुसन्धान विभाग प्रमुखमा भए कार्कीको कार्यक्षमताले पक्कैपनि संगठनले उनको कमाण्ड पाए झनै चुस्त बन्ने सुरक्षाविद् बताउँछन् ।

अतिरिक्त मुख्य अनुसन्धान निर्देशक जोशी र कार्की विभाग प्रमुखका मुख्य प्रतिस्पर्धी हुँदा अब्बल कार्यक्षमताले कार्कीको स्थित बलियो रहेको स्रोतले बताएको छ । मुख्य प्रतिस्पर्धी रहेका जोशी र कार्की दुवै २०५२ सालमा विभागको इन्स्पेक्टरमा भर्ना भएका थिए । सँगै भर्ना भएका जोशी भन्दा कार्की अतिरिक्त मुख्य अनुसन्धान निर्देशकमा केही दिनले मात्र पछि भए पनि हालको अनुसन्धान विभागको ऐन, नियमावली र कार्यविधिले विभाग प्रमुख नियुक्तिमा  ज्येष्ठतालाई आधार मानिएको छैन । 

विभागले कार्यसम्पादन, कार्यक्षमता, अब्बल, प्राज्ञिक स्तरलाई आधार मानेको छ । त्यस हालसम्मकै विवादरहित उच्च अधिकृतका रुपले चिनिने कार्की त्यस आधरमा धेरै अगाडि छन् । अब्बल कार्की  त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट  जनप्रशासनमा स्नातकोत्तर उपाधिप्राप्त समेत गरेका छन् भने कार्की मास्टर अफ साइकोलोजीमा एमफिल गरिसकेका अनुसन्धान विभागका एकमात्र उच्च अधिकृत हुन् ।

आगामी प्रमुख नियुक्तिका लागी प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली चीन  भ्रमणबाट फर्किएपछि निर्णय गर्ने बताइएको छ।